بررسی میزان دقت تخمین عرصه ی کبد با خط کش یا پروب در حین سونوگرافی در مقایسه با سی تی اسکن

مقدمه: ارزیابی اندازه ی کبد در اولتراسونوگرافی شکمی و به خصوص در شناسایی تشخیص هپاتومگالی یک سؤال روزانه است. پزشکان اغلب از لمس و دق برای اندازه گیری اندازه ی کبد جهت تعیین بزرگی آن استفاده می کنند؛ در روش خط کش، لبه ی فوقانی و تحتانی کبد مشخص و علامت گذاری شده، این فاصله با خط کش اندازه گیری می شود و عرصه ی (span) کبد به دست می آید. در روشی که ما مد نظر داریم، با گذاشتن پروب سونوگرافی در حالی که مریض در وضیعت دم عمیق است، کل کبد مشخص و اندازه گیری می شود. این روش سریع تر و آسان تر است ولی اطلاعاتی پیرامون دقت و اعتبار آن وجود ندارد. هدف این مطالعه به دست آوردن اطلاعاتی در مورد دقت و اعتبار این روش در مقایسه با روش خط کش و مقایسه ی آن ها با سی تی اسکن کبد به عنوان روش استاندار طلایی (gold standard) تعیین عرصه ی کبد بود. روش ها: این مطالعه ی مقطعی و توصیفی بر روی 59 بیمار که به صورت آسان ترتیبی، به هر علتی جهت سی تی اسکن از قسمت هایی که کبد نیز شامل آن شود، به مراکز سی تی اسکن الزهرا (س) و کاشانی اصفهان مراجعه کردند، انجام شد. برای آن ها به دو روش سونوگرافی با خط کش و با پروب عرصه ی کبد تعیین شد. عرصه ی کبد آن ها در سی تی اسکن نیز تخمین زده شد. داده ها با آزمون های آماری student t، paired t، 2χ، همبستگی spearman و blond-altman آنالیز شد. یافته ها: در این مطالعه 59 نفر شامل 28 مرد (5/47 درصد) و 31 زن (5/52 را ) مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین اندازه های به دست آمده در روش خط کش (2/113 میلی متر) و در روش پروب (4/116 میلی متر) به طور معنی داری از مقدار به دست آمده در روش سی تی اسکن (6/120 میلی متر) کمتر بود (01/0 > p). در 4/64 درصد افراد اختلافی کمتر یا مساوی 10 میلی متر در روش اندازه گیری عرصه ی کبد با پروب در مقایسه با روش سی تی اسکن وجود داشت. در 5/69 درصد افراد نیز اختلافی کمتر یا مساوی 10 میلی متر در روش اندازه گیری عرصه ی کبد با خط کش در مقایسه با روش سی تی اسکن وجود داشت. بین مقادیر قدر مطلق اختلاف عرصه ی به دست آمده از دو روش سی تی اسکن و خط کش تفاوت معنی داری وجود نداشت (07/0 = p). نتیجه گیری: اندازه گیری با روش های سونوگرافی به روش اندازه گیری استاندارد طلایی (سی تی اسکن) نزدیک بود و تفاوت معنی داری بین دو روش سونوگرافیک خط کش و پروب وجود نداشت. پس با توجه به سریع تر و آسان تر بودن روش سونوگرافیک پروب و نتایج قابل قبول آن در مقایسه با سایر روش ها، جایگزینی این روش با روش کنونی خط کش قابل تأیید است.